Sa Lilim ng Punong Sinegwelas" Isang Romantikong Kwento

 

Mainit ang sikat ng araw sa nayon ng Santa Clara nang unang dumating si Julian. Isa siyang batang arkitekto mula Maynila, ipinadala upang suriin ang lumang simbahan ng baryo para sa isinasagawang proyektong restorasyon. Tahimik ang baryo, tila ba natutulog sa nakalipas na panahon, ngunit may kakaibang sigla sa hangin—parang may kwento ang bawat pader, bawat puno, bawat yapak ng mga tao sa alikabok.

Hindi inaasahan ni Julian na sa isang lugar na tila nahulog mula sa pahina ng kasaysayan, ay matatagpuan niya ang isang kuwento ng pag-ibig na babago sa kanyang pananaw sa buhay.

II

Doon niya nakilala si Amara.

Isang dalagang bukid, si Amara ay lumaki sa Santa Clara, sa piling ng kanyang Lola Miling na isang tagapangalaga ng lumang simbahan. May tindig siyang banayad pero matatag, may mga matang waring kayang basahin ang iyong puso. Isa siyang guro sa lokal na paaralan, nagtuturo ng Filipino at Kasaysayan, kaya’t likas sa kanya ang malasakit sa mga bagay na luma at makasaysayan.

Unang beses silang nagkita sa lilim ng punong sinegwelas—ang punong iyon ay nasa gilid ng simbahan, at madalas maging pahingahan ni Amara tuwing hapon. Nakita ni Julian ang dalaga habang nagbabasa ng isang lumang aklat, at siya’y agad na nabighani—hindi lamang sa itsura kundi sa payapang aura na bumabalot dito.

"Magandang hapon," bati ni Julian.

Nag-angat ng tingin si Amara, bahagyang ngumiti. "Magandang hapon din. Bihira ang dumadaan dito na hindi tagarito."

"Ako yung arkitektong pinadala para sa simbahan," paliwanag niya.

"Ah, ikaw pala si Ginoong Julian. Sabi ni Lola Miling, matangkad ka raw at mukhang seryoso."

Napangiti si Julian. Hindi niya alam kung matutuwa o mapapahiya. Doon nagsimula ang kanilang pag-uusap. Mula sa simbahan, napunta sa kasaysayan ng nayon, sa mga alamat, hanggang sa paboritong pagkain. Para bang matagal na silang magkaibigan.

III

Lumipas ang mga linggo. Sa bawat araw na ginugol ni Julian sa pag-aaral ng estruktura ng simbahan, ay siya ring paglapit niya kay Amara. Lagi silang nagkikita sa ilalim ng punong sinegwelas, dala ni Julian ang kanyang sketchpad, si Amara naman ay may bitbit na libro o pagkain mula sa bahay.

Hindi maipaliwanag ni Julian kung paano siya nahulog nang ganoon kabilis. Marahil dahil kay Amara, naramdaman niyang may puwang sa kanyang puso na matagal nang walang laman. Sanay siya sa mabilis na takbo ng lungsod—mga relasyon na parang kape, mainit pero madaling lumamig. Ngunit sa katahimikan ni Amara, natagpuan niya ang init na hindi kailanman nagmamadali.

Isang hapon, habang bumubuhos ang ulan, nagkubli sila sa kampanaryo. Basang-basa ang paligid, ngunit parang sila lang ang tahimik sa gitna ng unos.

"Amara," simula ni Julian, "Naibigan ko na ang Santa Clara… pero higit sa lahat, ikaw."

Tahimik si Amara. Inabot niya ang kamay ni Julian. "Hindi ko alam kung paano kita sasagutin ngayon. Pero hayaan mong patunayan natin kung totoo ang lahat ng ito sa paglipas ng panahon."

IV

Nagpatuloy ang araw. Naging mas malapit sila sa isa’t isa. Sa ilalim ng punong sinegwelas, natutong mangarap si Julian—na maaaring ang kanyang buhay ay hindi lang umiikot sa blueprint at deadline, kundi sa mga halakhak, kwento, at tahimik na pagtingin.

Ngunit gaya ng mga kwento sa lumang simbahan, may kailangang pagsubok.

Dumating ang balitang kailangan nang bumalik ni Julian sa Maynila. May mas malaking proyekto ang kumpanya na nangangailangan ng kanyang pamumuno. Isang promosyon ang nakataya—pangarap na matagal na niyang pinaghirapan.

Nagtagpo sila ni Amara sa huling pagkakataon sa lilim ng punong sinegwelas.

"Darating ang araw, babalik ako," pangako ni Julian. "Babalikan kita."

"At kung sa pagbabalik mo, ako’y wala na?" mahina ngunit diretso ang tanong ni Amara.

"Mananatili ka sa puso ko."

Tumulo ang luha sa mata ni Amara. Hindi ito luha ng pangungulila kundi ng pag-unawa. "Kung tayo talaga, kahit saan ka mapadpad, babalik at babalik ka."

V

Limang taon ang lumipas.

Mabilis ang naging takbo ng buhay ni Julian sa Maynila. Naging matagumpay ang kanyang karera, lumipat-lipat sa iba’t ibang proyekto sa loob at labas ng bansa. Ngunit sa bawat lungsod na kanyang puntahan, sa bawat gusaling kanyang idinisenyo, ay palagi niyang naaalala ang punong sinegwelas, ang mata ni Amara, ang payapang nayon ng Santa Clara.

Sa wakas, nang matanggap niya ang balita na opisyal nang idedeklara ang simbahan bilang isang Pambansang Yamang Kultural, nagpasya siyang bumalik.

Santa Clara ay hindi gaanong nagbago. Ang simbahan ay tila mas matatag pa. Ngunit may kung anong kaba sa dibdib niya habang tinatahak ang daan patungo sa punong sinegwelas.

Naroon pa rin ito, ngunit wala si Amara.

Lumapit siya kay Lola Miling, ngayo’y mas matanda na ngunit matalas pa rin ang mata.

"Julian," wika ni Lola, "ang tagal mo."

"Nandito pa po ba si Amara?"

Ngumiti si Lola, marahang tumango. "Oo. Ngunit kailangan mo siyang hanapin sa paaralan."

Tumakbo si Julian, parang batang sabik sa inaasam. At nang marating ang silid-aralan sa likod ng munting paaralan, nakita niya si Amara—nagtuturo pa rin, may hawak na aklat, ang ngiti ay hindi nagbago.

Nagtagpo ang kanilang mga mata. Ilang taon man ang lumipas, para bang kahapon lang ang kanilang huling halakhakan.

Sa lilim ng mga alaala, sa puso ng Santa Clara, muling sumibol ang pag-ibig.

VI

Hindi na siya muling umalis.

Pinili ni Julian na manatili sa Santa Clara. Sa tulong ni Amara, nagtayo siya ng isang sentrong pangkultura na magpapaalala sa kabataan ng kanilang kasaysayan. Kasabay ng pagkukuwento ng mga alamat, ay isinulat nila ang sarili nilang kuwento—hindi na sa papel kundi sa buhay mismo.

At sa ilalim ng punong sinegwelas, tuwing hapon, makikita silang magkasama—tahimik, masaya, at buo.